Wołga Gaz

GAZ-21 Wołga, początkowo M-21 Wołga – samochód osobowy klasy średniej wyższej, produkowany w radzieckich zakładach GAZ w Gorkim w latach 1956–1970. Był to pierwszy model Wołgi. Oprócz sedana GAZ-21, produkowano też kombi GAZ-22 i specjalną wersję wzmocnioną, GAZ-23. Był to jedyny samochód średniej klasy produkowany w tym okresie w ZSRR, powszechnie używany jako samochód służbowy dla funkcjonariuszy państwowych w krajach bloku wschodniego, w tym Polsce.

Powstanie samochodu

GAZ M-21 Wołga był następcą wprowadzonego do produkcji tuż po wojnie samochodu M-20 Pobieda, będącego od początku konstrukcją mało nowoczesną. Prace nad nowocześniejszym samochodem rozpoczęto w zakładach GAZ w 1951 roku, jeszcze pod kierunkiem głównego konstruktora, Andrieja Lipharta (zdjętego z tego stanowiska pod zarzutem „kosmopolityzmu” w 1952). Dla ułatwienia, zachowano ten sam rozstaw osi co w M-20 (2700 mm), lecz nowy samochód otrzymał obszerniejsze wnętrze i większy bagażnik (był dłuższy i szerszy od poprzednika). Dzięki panoramicznym szybom, zastosowanym po raz pierwszy w radzieckim samochodzie z przodu i tyłu, wnętrze było jaśniejsze i bardziej przeszklone. Pod względem mechanicznym, samochód miał być wyposażony w nowy, mocniejszy silnik górnozaworowy, cichszy hipoidalny tylny most oraz, po raz pierwszy w ZSRR, automatyczną skrzynię biegów. Jednostka napędowa wykonana przy użyciu stopów aluminium była przy tym lżejsza. Wiodącym konstruktorem samochodów osobowych GAZ był wówczas Władimir Sołowiow, mimo to projekt Wołgi powierzono młodemu inżynierowi Aleksandrowi Niewzorowowi. Projektantem nadwozia o modnej i dynamicznej linii był Lew Jeriemiejew. Trzystopniową automatyczną skrzynię biegów wzorowano na amerykańskim Fordzie Mainline. Trzy prototypy samochodu zbudowano w marcu i kwietniu 1955, po czym prowadzono ich próby drogowe na Krymie, porównując je z samochodami zagranicznymi, a w czerwcu dostarczono je do Moskwy. W lipcu tego roku, po zmianie stylistyki przedniej części, samochód został zaakceptowany do produkcji przez komisję państwową pod przewodnictwem ministra obrony marszałka Żukowa.

Uruchomienie produkcji Wołgi zajęło więcej czasu niż planowano, gdyż silnik i tylny most nie były jeszcze gotowe do produkcji oraz nie wytwarzano jeszcze w ZSRR specjalnego oleju do przekładni automatycznej. Do lata 1956 roku wyprodukowano tylko dwa egzemplarze przedseryjne. W celu wypełnienia planu, opracowano zubożoną pod względem mechanicznym wersję przejściową (M-21G) i 10 października 1956 (wkrótce przed rocznicą rewolucji październikowej), z taśmy zjechały pierwsze trzy egzemplarze seryjne. Produkcja na większą skalę ruszyła jednak dopiero na początku 1957 roku.Do 1970 roku zbudowano ogółem 639 478 Wołg pierwszego modelu (wraz z wersją kombi. Wyróżnia się trzy główne serie samochodu, różniące się przede wszystkim stylistyką przedniego pasa nadwozia.